Gustaw Herling - Grudziński
Inny świat
,,Po klęsce wrześniowej 1939 roku młodzież żydowska z dzielnicy północnej w Warszawie i z gett w małych miasteczkach polskich zajętych przez Niemców ruszyła jak chmara wygnanego ptactwa nad Bug, zostawiwszy starszych na pastwę krematoriów i komór gazowych, a szukając dla siebie ocalenia i lepszego losu w ,,ojczyźnie proletariatu światowego”, która zbliżyła się nagle na odległość
kilkudziesięciu kilometrów od Warszawy.”